logo Harmonie de Verenigde Vrienden Moorslede
KONINKLIJKE HARMONIE DE VERENIGDE VRIENDEN
logo Harmonie de Verenigde Vrienden Moorslede
KONINKLIJKE HARMONIE DE VERENIGDE VRIENDEN
❮ Vorige Volgende ❯

Dempers (mutes)

Om de klank van koperinstrumenten te dempen voor het studeren of om een bepaald klankeffect te bereiken bestaan er diverse dempers (mutes). De meeste dempers worden in de klankbeker geklemd of eraan bevestigd. Deze dempers zijn meestal gemaakt van aluminium, messing of koper, maar er bestaan meer economische gips- , karton- en kunststofversies. De dempers worden meestal aangeduid met hun Engelse benaming.

Bucket (velvet) mute

velvet mute 1
velvet mute 2

Bij het zien van deze demper is de naam 'bucket' (emmer) direct verklaard. Deze demper is gevuld met zachte materialen waardoor de hoge frequenties worden verwijderd en de klank zacht en rond wordt ofwel 'velvet' (fluwelig).

Cup mute

cup mute 1
cup mute 2

Een cup mute is direct te herkennen aan zijn kapje. Hierdoor kaatst het geluid terug naar de klankbeker van het instrument voordat het zich een weg baant door de opening tussen de klankbeker en de cup, waardoor een zachtere omfloerste klank wordt geproduceerd. Sommige cup mutes hebben een instelbaar bekergedeelte dat naar of van de instrumentbeker kan worden bewogen om de toon verder te kleuren. De cup mute wordt gebruikt in symfonieorkesten en voor solopartijen en geeft een gelijkmatige klank in alle registers.

Derby mute (in hat)

derby mute

Derby mutes of hoed dempers (ook bekend als Bowler Hats) waren gebruikelijk in de jazz uit de jaren 1920. Deze dempers waren oorspronkelijk echte bolhoeden. In de jaren 1920, met de komst van aluminium als een kunstmetaal, werden derby mutes uit metaal gestampt. Deze vervingen het gebruik van de echte bowler hats. Vanaf de jaren 1950 tot heden werden derby mutes gemaakt van vezels (een met hars geëmpregneerd karton). Derby mutes worden meestal gemonteerd op standaards voor de trompet- en trombonespelers, om snel een snelle beweging van de klankbeker in en uit de hoed mogelijk te maken, hoewel ze met de hand kunnen worden geopend en gesloten over de beker van het instrument.

Harmon of wah-wah mute

wahwah mute
harmon mute

De harmon mute noemt men ook wel naar het geluid dat de demper produceert: wahwah-mute of wohwoh-mute. Deze demper bestaat uit twee delen: de body en de plunger. De demper kan met of zonder de plunger bespeeld worden. De typische 'wahwah' klank wordt verkregen doordat de trompettist de palm van de hand voor de opening doet en weer weghaalt. In de muziek wordt dit aangegeven met "+" boven de noot. Als er een "o" staat dan moet de demper zonder hand bespeeld worden.

Plunger

plunger mute 1
plunger mute 2

De plunger mute heeft zijn naam ook te danken aan hoe deze eruit ziet (ontstopper). Met deze demper kan een zogenaamd 'do-wah' effect worden bereikt door de demper voor de beker te doen en weer weg te halen. Plungers worden vaak gebruikt op een manier vergelijkbaar met de hoed demper, waarbij de muzikant de plunger manipuleert voor de klankbeker terwijl hij met zijn andere hand speelt. Met deze demper kan flink geëxperimenteerd worden.

Practice

oefenmute 1
oefenmute 2

De 'oefen' dempers ook wel hoteldempers genoemd, zijn vergelijkbaar met straight mutes (zie hieronder) in uiterlijk, maar hebben een volledige ring van kurk die voorkomt dat lucht uit de klankbeker ontsnapt, net zoals bij een Harmon mute. Er zijn geluidsschotten in de demper en kleine gaatjes in de zijkanten van de demper waardoor de lucht stil kan ontsnappen. Deze dempers zijn extreem stil en worden zelden gebruikt in de uitvoering. Ze worden meestal gebruikt voor privacy en om te voorkomen dat omstanders tijdens trainingssessies worden gestoord.

Silent-/E-brass mute

silent mute
muteebrass

De Silent Brass en E-brass zijn beide oefendempers met een microfoon in de demper. De klank wordt via de bijgeleverde versterker versterkt en is via de hoofdtelefoon te beluisteren. Op de versterker kan nog een tweede instrument worden aangesloten (bijvoorbeeld een keyboard) en er kan met een cd worden meegespeeld.

Stop (stopping) mute

stopping mute 1
stopping mute 2

De stop of stopping mute is uniek voor de hoorn. De term hand-stopping houdt in dat de hoornist zijn/haar hand in de klankbeker van het instrument steekt, waarbij hij/zij de vibratie van het metaal volledig afsnijdt in de verbredende klankbeker. Er klinkt een zoemend geluid en de toon wordt een halve toon hoger. In het lagere register is de toepassing van deze techniek zeer veeleisend. Op pedaalniveau is het bijna onmogelijk. Om dit te verhelpen, werd een kleine mute gemaakt, met een smalle hals en een kleine klankbeker, om de hand te vervangen. Het vergt nog steeds een enorme hoeveelheid lucht om het "gestopt" geluid te bereiken, maar is zeker mogelijk voor een ervaren speler. Stoppen, of dat nu met de hand gebeurt of met een demper, verhoogt de toonhoogte zodanig dat hoornspelers traditioneel de gedempte noten getransponeerd hebben door een halve toon lager te spelen dan geschreven.

Straight mute

straight mute 1
straight mute 2

Het meest voorkomende type is de straight mute, een holle, kegelvormige demper die in de klankbeker van het instrument past. Dit resulteert in een meer metalig, soms nasaal geluid, en wanneer het op luide volumes wordt gespeeld, kan dit tot een zeer doordringende toon leiden. Straight mutes hebben kleine stukjes kurk bevestigd aan het uiteinde die tegen de binnenkant van de klankbeker knijpen en de demper op zijn plaats houden. Straight mutes zijn beschikbaar voor alle koperblazers, inclusief de tuba. In een muziekstuk wordt het gebruik van de demper aangegeven met de term 'con sordino'.

omhoog △

❮ Vorige Volgende ❯